Ervaringsparcoursen vergroten niet bewustwording over mensen met beperking

Het klinkt als een uitstekend idee voor meer begrip en minder discriminatie: mensen laten ervaren hoe het is om een beperking te hebben. Maar het werkt niet volgens deskundigen van Movisie en Ieder(in). In gesprek gaan met ervaringsdeskundigen helpt wel.

Ervaringsparcoursen zijn een populaire manier om de bewustwording over mensen met een beperking te vergroten, vooroordelen weg te nemen en de toegankelijkheid te verbeteren. Mensen die zelf niet in een rolstoel zitten, worden in een geleende rolstoel gezet en mensen die geen visuele beperking hebben, krijgen een speciale bril op waardoor ze vrijwel niets kunnen zien. Vervolgens krijgen ze de opdracht om zich zo door een kantoorpand te bewegen of een stad te verkennen.

Verschillende onderzoekers hebben getest of deze rolstoel- en blinddoekparcoursen werken en wat ze doen met mensen die eraan deelnemen. Hun conclusies liegen er niet om: deze simulaties bereiken niet wat ze beloven en werken soms zelfs averechts. (Hicks, Traci & Korb, 2022; Nario-Redmond, Gospodinov & Cobb, 2017; Silverman, Gwinn & Van Boven, 2015).

Meer bewustwording van obstakels?

Onderzoekers stellen keer op keer vast dat een ervaringsparcours het hebben van een beperking niet kan nabootsen. Wat je ervaart in zo’n moment is dat je eigenlijk heel weinig kunt. Door het tijdelijk nabootsen van een handicap wordt voorbijgegaan aan de ‘handigheidjes’ die mensen hebben ontwikkeld om met hun beperking om te gaan (Nario-Redmond et al., 2017). Simulatie vergroot dus niet het bewustzijn over het leven met een beperking.

Simulatie vergroot ook niet het bewustzijn van de obstakels die mensen met een beperking tegenkomen in hun leven. Voor veel geoefende rolstoelgebruikers is een stoeprand geen obstakel omdat ze hebben geleerd hoe ze de voorwielen van de rolstoel van de grond kunnen krijgen en de stoep op kunnen rijden. De persoon in de rolstoel ontwikkelt door dagelijkse oefening een handigheid die een simulatie niet zonder meer kan nabootsen. Bovendien geeft een ervaringsparcours geen inzicht in hoe belemmerend bijvoorbeeld niet-werkende liften voor een rolstoelgebruiker zijn als die bij het parcours wel werken.

De simulatie is dus geen reële voorstelling van de werkelijkheid voor mensen met een beperking en dus geen goed middel om bewustwording over toegankelijkheid te bevorderen.

Lees het volledige artikel op socialevraagstukken.nl