Proceshandvat toegankelijkheid stationsomgevingen - Borging toegankelijkheid bij aanpassingen stationsomgevingen
Proceshandvat ontwikkeld door IenW om toegankelijkheid goed te borgen in het proces naar de realisatie van een nieuwe of vernieuwde stationsomgeving.
Achtergrond
De stationsomgeving is een belangrijk deel van de openbare ruimte, een complex gebied met vaak verschillende eigenaren en beheerders en veel gebruikers. Door toetsing van verschillende civiele planprocessen, interviews, workshops en een tryout is een proceshandvat ontwikkeld voor een toegankelijke stationsomgeving. Via een startbijeenkomst worden de kansen en knelpunten geïnventariseerd en de dilemma’s besproken. Vervolgens wordt gekeken naar de toekomst. Allemaal vanuit het oogpunt van toegankelijkheid.
Over het proceshandvat
Een zeer grote groep Nederlanders heeft een beperking die eisen stelt aan toegankelijkheid van openbare ruimte. In 2016 ratificeerde Nederland het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap werd wetgeving van kracht die gemeenten en bedrijven verplicht om bij het inrichten van de openbare ruimte rekening te houden met mensen met een beperking. Hierdoor is toegankelijkheid de norm geworden. Dat betekent routes zonder obstakels, duidelijke geleidelijnen en een logische routering. Een groot deel van de uitvoering van deze wetgeving komt bij gemeenten te liggen.
Een belangrijk deel van de openbare ruimte vormen de stationsomgevingen. Afgelopen jaren is al veel gedaan aan de toegankelijkheid van stations, perrons, haltes en vervoermiddelen. De routes van en naar bestemmingen in de stationsomgeving, zoals het centrum of voorzieningen of de aansluiting met andere modaliteiten, verdient echter nog de nodige aandacht.
Stationsomgevingen zijn complex met vele opgaven, verschillende eigenaren en beheerders en nog meer gebruikers. Er is bij een herinrichting van een stationsomgeving en de daarbij behorende looproutes sprake van een situatie met meerdere stakeholders. Knelpunten in hoofdlooproutes ontstaan vaak juist in overgangen tussen gebieden; gebieden met verschillende eigenaren en beheerders. Dat vergt een goede afstemming met alle betrokkenen en dat rechtvaardigt een helder proces om alle belangen goed afgewogen in het ontwerp van een verbeterde stationsomgeving te krijgen.
Het benoemen van verantwoordelijkheden en te zetten stappen leidt tot meer draagvlak voor het maken van een daadwerkelijke aanpassing. Dit proceshandvat is ontwikkeld op basis van een try-out en toetsing van meerdere civiele planprocessen, waaronder de planprocessen van Haarlem en Utrecht. Door middel van een aantal interviews met ProRail, NS, de Oogvereniging en Ieder(in) en een vijftal workshops in Amersfoort, Nijmegen, Schiedam, Haarlem en Lelystad, is toegankelijkheid geborgd in dit proces.